موضوع:مالیات بر درآمد در سال 1404

خلاصه:

فصل اول : مالیات بر درآمد املاک

فصل دوم:مالیات بر درآمد کشاورزی

فصل سوم:مالیات بر درآمد حقوق

فصل چهارم:مالیات بر درآمد مشاغل

فصل پنجم:مالیات بر درآمد اتفاقی

فصل ششم:مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی

هدف

از قانون مالیات های مستقیم ، برقراری عدالت اقتصادی، شفافیت مالی و تامین منابع  پایدار دولت است . 

فصل اول : مالیات بر درآمداملاک

ماده 52

درآمد هر شخص حقیقی یا حقوقی ناشی از واگذاری حقوق خود نسبت به املاک در ایران پساز کسر معافیت ها مشمول قانون مالیات بر درآمد املاک می باشد.

اگر موجر مالک نباشد درآمد مشمول اجاره او برابر مابه التفاوت اجاره پرداختنی و دریافتنی .

تبصره

محل سکونت افراد درجه یک خانواده و افراد تحت تکفل مالک اجاری تلقی نمی شود مگر اینکه به موجب اسناد و مدارک ثابت گردد که اجاره پرداخت گردد.

از نظر مالیات بر اجاره املاک هر آپارتمان یک مستغل محسوب می شود.

وزارتخانه ها،موسسات و شرکت های دولتی و دستگاه هایی که تمام یا قسمتی از بودجه آنها به وسیله دولت تامین می شود ، نهادهای اسلامی،شهرداری ها و شرکت هاو موسسات وابسته به آنها و همچنین سایر اشخاص حقوقی مکلفند مالیات موضوع این فصل از مال الاجاره هایی که پرداخت می کنند کسر و تا پایان  ماه بعد به اداره امور مالیاتی محل وقوع ملک پرداخت و رسید آن را به موجر تسلیم می نمایند.

فصل دوم : مالیات بر درآمد کشاورزی

ماده 81

درآمد حاصل از کلیه فعالیت های کشاورزی،دامپروری،دامداری،پرورش ماهی و زنبور عسل و پرورش طیور،صیادی و ماهیگیری،نوغان داری،احیای مراتع و جنگل ها،باغات اشجار (باغ پر از درخت) از هر قبیل و نخلیات از پرداخت مالیات معاف می باشد.

دولت مکلف است مطالعات و بررسی های لازم را در زمینه کلیه فعالیت های کشاورزی و آن رشته از فعالیت های مزبور که ادامه معافیت های آنها ضرورت داشته باشد لایحه مربوطه اقتصادی را به مجلس شورای اسلامی تقدیم نماید.

فصل سوم : مالیات بر درآمد حقوق

ماده 82

درآمدی که شخص حقیقی در خدمت شخص دیگر(اعم از حقیقی یا حقوقی)در قبال تسلیم نیروی کار خود بابت اشتغال در ایران بر حسب مدت یا کار انجام یافته به طور نقد یا غیر نقد تحصیل می کند مشمول مالیات بر درآمد حقوق است.

تبصره

درآمد حقوق که در مدت ماموریت خارج از کشور از منابع ایرانی عاید شخص می شود مشمول مالیات بر درآمد حقوق می باشد.

بر اساس قانون بودجه که در سال 1404 تصویب گردیده است نرخ مالیات بر درآمد حقوق به شرح زیر است:

سقف معافیت مالیاتی حقوق ماهانه 240،000،000 ریال

نرخ های مالیاتی پلکانی

تا دو برابر سقف معافیت (240 تا 480 میلیون ریال) – 10%

از دو تا سه برابر سقف معافیت (480 تا 720میلیون  ریال) – 15%

از سه تا چهار و نیم برابر سقف معافیت مالیاتی (720 تا  1میلیارد و 80 میلیون ریال) – 25%

بیش از چهار و نیم برابر سقف مالیات بیش از 1میلیارد و 80میلیون ریال – 30%

موارد معاف از مالیات حقوق  طبق ماده 91:

نیرو های مسلح ،وزارت اطلاعات و جانبازان

مستمری بگیران تامین اجتماعی

عیدی سالانه تا سقف تایین شده

حق اولاد ،هزینه سفر و فوق العالده ماموریت

حق سنوات پایان خدمت

پاداش پایان خدمت و بازخرید مرخصی

کارمندان سفارتخانه ها و کنسولگری ها و نمایندگی های دولت جمهوری اسلامی ایران در خارج از ایران نسبت به درآمد حقوق دریافتی

ماده 92

طبق این ماده در مناطق کمتر توسعه یافته طبق فهرست سازمان مدریت و برنامه ریزی کشور تا 50% مالیات بر درآمد حقوق کارکنان قابل بخشودگی می باشد.

فصل چهارم:مالیات بر درآمد مشاغل

نوعی مالیات مستقیم است که بر درآمد خالص افراد حقیقی از فعالیت های اقتصادی (مثل مغازه داران،پزشکان،فریلسنر ها یا آزاد کارها)که در ایران تحصیل مینمایند پس از کسر معافیت های مقرر  وهزینه ها مشمول مالیات بر درآمد مشاغل می شود.

نرخ درآمد مشمول مالیات در سال 1404:

 سقف معافیت مالیاتی در سال 1404 ،  1میلیارد و 200 میلیون   ریال از درآمد مشمول مالیات سالانه نمی باشد.

گروه بندی مودیان در سال 1404

گروه	درآمد سالانه (ریال)	تکالیف
گروه اول	بالای ۳۰ میلیارد	دفاتر قانونی، اظهارنامه کامل
گروه دوم	بین ۱۰ تا ۳۰ میلیارد	دفاتر ساده، اظهارنامه خلاصه
گروه سوم	زیر ۱۰ میلیارد	امکان استفاده از تبصره ماده ۱۰۰

تبصره 100

مودیان  گروه سوم می توانند بدون ارائه اظهارنامه کامل ، مالیات مقطوع پرداخت کنند، ونیازی به ارائه و ارسال اظهار نامه نیست “مشروط به ثبت نام در سامانه مودیان و پر کردن اطلاعات فرم تبصره 100 می باشند.

مشاغل معاف و شامل تخفیف این گروه:

مشاغل خاص مانند کشاورزی ، دامداری،نانوایی یا خبازی،صنایع دستی ، فعالیت های فرهنگی و هنری میتواند معاف یا شمال تخفیف مالیاتی باشد.

فعالیت در مناطق کمتر توسعه یافته نیز می تواند تا 50 % شامل تخفیف مالیاتی باشد.

هدف از ارسال اظهار نامه و تبصره 100 چیست؟

هدف از ارسال اظهار نامه مالیاتیَ

شفاف سازی درآمد و هزینه های سالانه

محاسبه دقیق مالیات بر اساس اطلاعات واقعی

استفاده از معافیت ها و تخفیف های قانونی

پیشگیری از جریمه های مالیاتی یا ممنوع ال خروجی

ثبت رسمی فعالیت اقتصادی در سامانه مودیان

چه کسانی باید اظهار نامه به سازمان امور مالیاتی کشور ارسال نمایند ؟ مشاغل گروه اول و دوم و مودیانی که نمیخواهند از تبصره 100 استفاده کنند و اشخاصی که از معافیت ها یا استرداد مالیاتی قصد استفاده از  این قبیل موارد را دارند

هدف از استفاده تبصره 100 :

تبصره 100 راهکاری ساده برای مشاغل گروه کوچک یا گروه سوم است که نیازی به ارسال اظهار نامه ندارند.

اهداف آن:

ساده سازی فرآیند پرداخت مالیات برای مشاغل خرد

کاهش بار اداری و حسابداری برای کسب و کار های کوچک

پرداخت مالیات مقطوع بر اساس اطلاعات سال قبل

جلوگیری از اشتباهات در محاسبه مالیات

شرایط استفاده تبصره 100

درآمد سالانه در گروه مشاغل سوم باشد

ثبت نام در سامانه مودیان انجام شده باشد

نداشتن بدهی مالیاتی قطعی

عدم نیاز به معافیت یا استرداد مالیاتی

فصل پنجم:مالیات بر درآمد اتفاقی

مالیات بر درآمد اتفاقی نوعی مالیات مستقیم است که بر درآمد های غیر منتظره و بلاعوض(نقدی یا غیر نقدی) افراد حقیقی و حقوقی اعمال می شود.این درآمد هابدون فعالیت اقتصادی مستمر یا معامله محاباتی به دست می آیند و طبق ماده 119 ق م م مشمول مالیات می باشند

یعنی هر درآمدی که ناگهانی ، بدون برنامه ریزی قبلی وبدون فعالیت اقتصادی مستمر حاصل می شود،مشمول این نوع مالیات می شود.

نمونه های مثال زدنی از درآمد اتفاقی

دریافت هدیه نقدی یا غیر نقدی ،

دریافت جایزه از مسابقات یا قرعه کشی ها،

هدیه یا بخشش اموال (منقول یا غیر منقول)

بخشش بدهی یا مطالبات

دریافت الامتیاز یا حق الامتیاز بلاعوض

موارد معاف از مالیات بر درآمد اتفاقی:ماده -127

الف)کمک های نقدی و غیر نقدی بلاعوض سازمان های خیریه یا عام المنفعه یا وزارتخانه های و موسسات دولتی و شرکت های دولتی یا شهرداری ها  و نهاد های انقلاب اسلامی به اشخاص حقیقی غیر از مواردی مشمول مالیات فصل حقوق است

ب)وجوه یا کمک مالی اهدایی به خسارت دیدگان جنگ،زلزه،سیل،آتش سوزی،و یا حوادث غیر مترقبه دیگر.

ج)جوایزی که دولت برای تشویق صادرات و تولید و خرید محصولات کشاورزی پرداخت می نماید.

تبصره- موارد الف و ب  طبق آیین نامه ای خواهد بود که از طرف وزارت امور اقتصادی و دارایی و وزارت کشور تهیه خواهد شد.

ماده 128- درامد مشمول مالیات اشخاص حقوقی ناشی از درآمد های اتفاقی از طریق رسیدگی به دفاتر تشخیص خواهد شد و مالیات هایی که طبق مقررات این فصل به عنوان پیش پرداخت مالیات پرداخت می گردد.

فصل ششم:مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی

جمع درآمد شرکت ها و درآمد ناشی از فعالیت های انتفاعی سایر اشخاص حقوقی که از منابع مختلف در ایران یا خارج از ایران تحصیل می شودپس از کسر معافیت ها و هزینه های قابل قبول ، جمع سود خالص بر نرخ اعلامی در این رابط اعمال میشود.

مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی در سال 1404 با نرخ ثابت 25% بر سود خالص شرکت ها و موسسات اعمال می شود ، این مالیات شامل تمامی شرکت های تجاری ، موسسات غیر تجاری،تعاونی ها ، بانک ها و سایر نهاد های حقوقی است.

اشخاص حقوقی شامل تمام نهاد هایی هستند که دارای شخصیت حقوقی مستقل از اعضای خود هستند مانند :

اشخاص حقوقی مشمول مالیات :

شرکت های سهامی عام و خاص

شرکت های با مسئولیت محدود ، تضامنی ،  تعاونی و نسبی

موسسات غیر تجاری (آموزشی ، فرهنگی ،درمانی،پژوهشی)

بانک ها ، بیمه ها ، نهاد های عمومی و غیر دولتی

شعب شرکت های خارجی در ایران

مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی=درآمد کل – هزینه های قابل قبول – زیان های سنواتی- معافیت ها x  نرخ  اعلامی توسط قانون بودجه سال جاری

اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقوقی :

شرکت ها موظفند تا پایان تیر ماه هرسال اظهار نامه مالیاتی خود را از طریق سامانه امور مالیاتی ارسال کنند  .

اظهار نامه شامل صورت های مالی ، گزارش سود و زیان ، فهرست  دارایی ها و بدهی هاست .

و عدم ارسال به موقع اظهار نامه موجب جریمه و محرومیت از معافیت ها می شود .

معافیت ها و تخفیف های این نوع از مالیات های مستقیم:

نوع نهاد	شرط معافیت
مؤسسات خیریه و عام‌المنفعه	فعالیت غیرانتفاعی و مجوز رسمی
شرکت‌های دانش‌بنیان	تأیید معاونت علمی ریاست‌جمهوری
شرکت‌های فعال در مناطق محروم	تأیید سازمان امور مالیاتی
شرکت‌های صادراتی	صادرات کالا یا خدمات با ارز آوری واقعی

مالیات های مکمل برای اشخاص حقوقی :

علاوه  بر مالیات بر درآمد ، شرکت ها ممکن است مشمول موارد زیر باشند

• مالیات بر اجاره املاک  (در صورت داشتن  ملک اجاره ای)
• مالیات بر ارزش افزوده  (در صورت فروش کالا یا خدمات مشمول)
• مالیات تکلیفی (مثل مالیات حقوق کارکنان، حق الزحمه مشاوان  ، پیمانکاران)

نکات در باره سامانه مودیان :

• از سال 1402 به بعد مودیان حقوقی موظفند در سامانه مودیان ثبت نام کنند.
• صورتحساب الکترونیکی صادر کنند.
• اطلاعات فروش و خرید را به صورت آنلاین ثبت کنند.
• عدم ثبت نام یا صدور صورتحساب الکترونیکی منجر به جریمه و رد دفاتر قانونی می شود.

جریمه های سامانه مودیان در سال 1404

نوع تخلف	میزان جریمه
عدم ثبت‌نام در سامانه مودیان	۱۰٪ مالیات متعلق یا حداقل  50 میلیون ریال
عدم صدور صورتحساب الکترونیکی	۲٪ مبلغ هر صورتحساب یا حداقل  5 میلیون ریال
عدم ارسال صورتحساب در موعد مقرر	۱٪ مبلغ صورتحساب یا حداقل ۲ میلیون ریال
استفاده از کارتخوان غیرمتصل به سامانه	۱۰٪ مالیات متعلق یا حداقل  20میلیون ریال
عدم اعلام تعطیلی واحد اقتصادی	5میلیون ریال برای هر ماه تأخیر
عدم نگهداری سوابق فروش	تا ۲۰٪ مالیات متعلق بسته به حجم تخلف

مشاغلی که معاف از ارسال اظهارنامه مالیاتی به سامانه مودیان هستند :

• اشخاص حقیقی گروه سوم(با درامد زیر 10 میلیارد ریال) که از تبصره 100 استفاده می کنند.
• مشاغل مانند کشاورزی ،دامداری،صنایع دستی،فرهنگی و هنری در صورت تایید  سازمان ممکن است از ارسال صورت حساب معاف باشند .
• مودیان فاقد فعالیت اقتصادی در دوره مالیاتی مشخص ،در صورت اعلام  رسمی تعطیلی واحد ، از برخی تکالیف مالیاتی معاف می شوند.

توجه :

معافیت از مالیات به معنای معافیت از ثبت نام در سامانه نیست و مودیان معاف موظف بر ثبت نام در سامانه امور مالیاتی هستن

نتیجه گیری

قانون مالیات های مستقیم با ایجاد چارچوبی روشن برای اخذ مالیات از اشخاص حقیقی و حقوقی ، به شفافیت اقتصادی و عدالت اجتماعی کمک می کند.

و اجرای صحیح آن ، موجب افزایش درامد دولت ، حمایت از مناطق محروم و نظم بخشی به فعالیت های اقتصادی کشور می شود.